درخواست رئیس جمهور یا وزرای دولت از بانک ها برای اینکه سرمایه های خود را در تولید صرف کنند، کافی نیست؛ زیرا در شرایط فعلی بازارهای سوداگری موازی تولید آنقدر جذاب هستند که بانک ها کمتر به این خواسته های دولت توجه نشان بدهند.
به گزارش قم خبر و به نقل از عیارآنلاین، چندی قبل رئیس جمهور در جلسه ستاد هماهنگی اقتصاد مقاومتی از بانک ها درخواست کرد که امکانات نظام بانکی را در خدمت تولید ملی قرار دهند. ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز بر این نکته تأکید کرد که دولت از نظام بانکی کشور خواسته است تا امکانات خود را در این حوزه صرف کنند. وزیر صنعت، معدن و تجارت هم قبلا طی جلساتی با رؤسای بانک ها این درخواست را از بانک ها مطرح کرده بود.
این خواسته رئیس جمهور و تأکیدات وزرای کار و صنعت، بسیار مطلوب است و در واقع اصل سرمایه گذاری بانک ها باید در جهت پیشرفت صنعت و تولید کشور قرار گیرد، اما سوالی که مطرح می شود این است که آیا دولت باید تنها به خواهش کردن از بانک ها اکتفا کند یا راهکارهایی دیگری را برای هدایت بانک ها در این زمینه دارد؟
واقعیت این است که دولت ها تاکنون در ایجاد راهکار برای هدایت سرمایه ها به سمت تولید با مشکل روبرو بوده اند. بانک مرکزی تنها به بانک ها توصیه کرده است که بخشی از سرمایه خود را در تولید به کار گیرند که بانک ها نیز در سال های اخیر توجه چندانی به این توصیه های غیر الزام آور بانک مرکزی نداشته اند (برای مطالعه دقیق تر نگاه کنید به یادداشت تولیدملی؛ از شعار تا عمل). چندی پیش نیز در یک نظرسنجی که در برنامه تلویزیونی ثریا انجام شد، بیش از ۷۵ درصد مردم معتقد بودند که بانک ها، سرمایه های مردم را در دلالی و سوداگری صرف می کنند.
در واقع دولت از ابزارهای خود برای حکمرانی مطلوب و هدایت سرمایه ها غافل است. به عنوان مثال، نقدینگی کشور اکنون بیش از ۶۰۰ هزار میلیارد تومان است؛ درحالی که تولید از کمبود منابع مالی رنج می برد و این نشان می دهد که نقدینگی در تولید صرف نمی شود. نقدینگی کشور به مثابه آبی است که بدون هیچ گونه هدایتی در سرزمینی بزرگ رها می شود و مقدار زیادی آب در این بین هدر می رود. اما همین آب را می توان با کانال کشی مناسب به سمت زمین های حاصل خیز هدایت کرد. ابزارهای دولت نیز می توانند مانند کانال هایی نقدینگی را به سمت تولید هدایت کنند. دولت باید از ابزارهایی نظیر مالیات های تنظیمی، تسهیلات، بیمه، قوانین مناسب و طراحی ساز و کارهای مختلف استفاده کند تا بتواند سرمایه ها و فضای کسب و کار را به سمت مطلوب هدایت کند. تجربه چندین ساله در کشور ما نشان می دهد که برگزاری چندین جلسه با رؤسای بانک ها یا سرمایه داران و خواهش کردن از آنها، برای سرمایه گذاری در تولید، راه حل مشکل کمبود نقدینگی تولید نیست.
در هفته های اخیر، صحبت هایی مبنی بر افزایش سرمایه بانک ها نیز می شود ولی وقتی سرمایه این بانک ها در تولید صرف نمی شود، بهتر است که دولت به راه های دیگری فکر کند. پیش از آن که به افزایش سرمایه بانک ها بیاندیشیم، نیازمندیم که از بازارهای موازی تولید جلوگیری کنیم. این بازارها همچون مکنده ای قوی عمل می کنند و سرمایه هایی که می توانست در بخش تولید صرف شود را به سمت خود می کشانند. بازارهایی مانند بازار زمین، مسکن، ارز و طلا که سودهای کلان برای سرمایه گذاران آنها دارد و هیچ نظارتی بر روی آنها وجود ندارد. جالب اینجاست که در بعضی دیگر از موارد، بانک ها سرمایه خود را صرف ساخت های مجتمع های بزرگ تجاری می کنند و نام آن را «سرمایه گذاری در تولید» می گذارند.
در مجموع باید گفت نمی توان با خواهش یا فرهنگ سازی همه مسائل را حل کرد. دولت باید با ابزارهای مختلفی که در اختیار دارد، ساز و کارهایی را طراحی کند تا بازیگران نظام اقتصادی کشور را به سمت فعالیت های تولیدی هدایت نماید. تجربه سایر کشورها نشان می دهد که افزایش هزینه فعالیت های سوداگرانه از طریق اخذ مالیات از دلالان و سوداگران بازارهای موازی مانند مسکن، خودرو و طلا، تأثیر زیادی در هدایت نقدینگی به فعالیت های تولیدی و صنعتی دارد.
ارسال نظر