حضرت علی بن الحسین، ملقّب به سجّاد و زین العابدین (ع) در بد‌ترین زمان از زمان هایى که بر دوران رهبرى اهل بیت (ع) می‌زیست.
به گزارش قم خبر، امام (ع) با همه محنت‌ها و بلا‌ها که در روزگار جدّ بزرگوارش امیرالمؤمنین (ع) آغاز گردیده بود همزمان بود.
او سه سال پیش از شهادت امام على (ع) متولّد گردید، وقتى دیده به جهان گشود، جدّش امیرمؤمنان (ع) در خطِّ جهادِ جنگِ جمل، غرق گرفتارى بود و از آن پس با پدرش امام حسین (ع) در محنت و گرفتاریهاى فراوان او شریک بود.
او همه این رنج‌ها را طى کرد و خود به طور مستقل رویاروى گرفتاری‌ها قرار گرفت.
امام (ع) براى آگاهى مردم، اسلوب دعا را به کار برد، به طورى که دعاهاى آن حضرت، رویدادهاى عصر او را تفسیر می‌کند.
امام (ع) براى آگاهى مردم، اسلوب دعا را به کار برد، به طورى که دعاهاى آن حضرت، رویدادهاى عصر او را تفسیر می‌کند.
صحیفه سجّادیّه که به زبور آل محمّد مشهور است، اثر بی‌نظیرى است که در جهان اسلام، جز قرآن کریم و نهج البلاغه، کتابى به این عظمت و ارزش، پدید نیامده که پیوسته مورد توجه بزرگان و علما و مصنّفان باشد.
نگاهی به شخصیت امام سجاد (ع)
از سنت‌های ارزنده آن حضرت که به ما رسیده صدقه دادن است، مخصوصا صدقه وانفاق پنهانی نقل است قریب به چهار صد خانوار تحت حمایت آن حضرت زندگی می‌کردند و خیلی از آن افراد نمی‌دانستند که از چه محلی تامین می‌شوند تا بعد از شهادت آن بزرگوار متوجه شدند آن کمک‌ها از طرف ایشان بوده. وقتی از ایشان سوال می‌شد چرا مخفیانه انفاق می‌کنید، می‌فرمود «چون صدقه قبل از آنکه به فقیر برسد به دست خدا می‌رسد». تقوا و خدا ترسی او زبان زد خاص وعام بود به حدی که زهری دانشمند معاصر آنحضرت می‌گوید در میان بنی هاشم شخصی بر‌تر از او ندیدم وامام باقر (ع) می‌فرماید پدرم علی بن الحسین (ع) در یک روز هزار رکعت نماز می‌گذارد. روایت شده هنگام وضو رنگ رخسار مبارکش زرد می‌شد وقتی از حضرت سوال می‌کردند چرا این حالت بر شما عارض می‌شود می‌فرمودند «آیا می‌دانید در پیشگاه چه کسی می‌خواهم بایست.
ایمان، علم، تقواو عبادت آن حضرت بی‌نظیر بود
امیرالمومنین (ع) روز‌ها به ایجاد باغ و قنات برای فقرا و محتاجین مشغول بود، و تا به صبح عبادت می‌کرد. حضرت سجاد نیز چنین بود چه بسیار باغ‌ها و قنوات که به دست ایشان برای دیگران آباد یا ایجاد شد. عبادت و سجده او به حدی بود که به زین العابدین و سجاد ملقب شد.
از رسول اکرم صلی الله علیه و آله روایت شده که روز قیامت خطاب می‌شود: «کجا است زین العابدین؟» و می‌بینم که فرزندم علی بن الحسین جواب می‌دهد و می‌آید.
از رسول اکرم صلی الله علیه و آله روایت شده که روز قیامت خطاب می‌شود: «کجا است زین العابدین؟» و می‌بینم که فرزندم علی بن الحسین جواب می‌دهد و می‌آید.
در تاریخ آمده است یکی از کارهای امیرالمومنین (ع) اداره کردن فقرا به طور مخفیانه بوده است. آن حضرت شب‌ها خوراک، پوشاک و هیزم به خانه بینوایان می‌برد، و آن بینوایان حتی نمی‌دانستند که چه کسی آن‌ها را اداره می‌کند. همچنین میان مورخین مشهور است که امام سجاد (ع) چنین بوده است.
راوی می‌گوید: در محضر امام صادق (ع) بودیم که از مناقب حضرت علی علیه السلام صحبت شد و گفته شد هیچ کس قدرت عمل امیرالمؤمنین را ندارد و شباهت هیچ کس به امیرالمؤمنین، بیشتر از علی بن الحسین (ع) نبوده است که صد خانواده را اداره می‌کرد.
از طریق اهل تسنن روایت شده است که چون امام سجاد علیه السلام شهید گشت روشن شد که آن حضرت صد خانواده را به طور مخفی اداره می‌کرده است.
از طریق اهل تسنن روایت شده است که چون امام سجاد علیه السلام شهید گشت روشن شد که آن حضرت صد خانواده را به طور مخفی اداره می‌کرده است.
چنانچه حضرت علی (ع) زاهد به تمام معنی بوده است و دلبستگی به مالی و به کسی جز به خدای متعال نداشته است. امام سجاد (ع) نیز همچنین بوده است. لذا به اصحاب خود سفارش می‌فرمود: «یاران من، برادران من، مواظب خانه آخرت باشید من سفارش دنیا را به شما نمی‌کنم زیرا شما بر آن حریص هستید و به آن چنگ زده‌اید. آیا نشنیده‌اید که حضرت عیسی به حواریون می‌گفت: دنیا پل است، از روی آن بگذرید و به تعمیرش نپردازید! چه کسی روی موج آب، خانه می‌سازد؟ موج دریا این دنیا است، به آن دلبستگی نداشته باشید»
شجاعت امام علی علیه السلام زبانزد خاص و عام است. و اگر گفتار امام سجاد علیه السلام را در مجلس ابن زیاد و در مجلس یزید و مخصوصاً خطبه آن بزرگوار را در مسجد شام در نظر بگیریم شجاعت این بزرگوار نیز بر ما روشن می‌شود.
امام سجاد علیه السلام در مدت سی و پنج سال پاسدار شیعه بود. مورخین معتقدند که تدبیر امام سجاد علیه السلام، مدینه را و بسیاری از شیعیان را از دست کسانی چون یزید و عبدالملک مروان نجات داد.
درباره امیرالمؤمنین گفتاری نقل شده و ایشان فرمودند: «از کنار آدم بی‌خردی گذشتم که به من بد می‌گفت. از او صرف‌نظر کردم گویی که او حرفی نزده است.» درباره امام سجاد نیز گفتاری نقل شده است و ایشان فرمودند: «از کنار کسی گذشتم که به من بد می‌گفت. به او گفتم که اگر راست می‌گویی خداوند متعال مرا رحمت کند، و اگر دروغ می‌گویی خدا تو را بیامرزد»
حضرت علی (ع) با فقرا می‌نشست، با آنان غذا می‌خورد، از آنان دلجویی می‌کرد، به آنان لطف داشت و پناه آنان بود، برای آنان کار می‌کرد و از آنان پذیرایی می‌نمود، و درباره آنان به دیگران سفارش می‌کرد.
تاریخ نویسان اقرار دارند که امام سجاد(ع)، دوست داشت فقیران، یتیمان و بینوایان سر سفره‌اش باشند و با آن‌ها بنشیند، غذا برای آن‌ها آماده کند و حتی غذا در دهن آنان بنهد.
فصاحت به معنی خوب سخن گفتن، مجاز، کنایه، لطایف و مثال‌ها را به کار بردن است. و بلاغت، سخن خوب گفتن، بجا سخن گفتن، از طول کلام بی‌فایده پرهیز داشتن است.
امام سجاد علیه السلام صحیفه کامله سجادیه را به جهان عرضه داشت. صحیفه‌ای که مثل آن نیامده و نخواهد آمد. صحیفه‌ای که در ضمن دعا، معارف اسلام، سیاست اسلام، اخلاق اسلام، اجتماعیات اسلام، حقانیت شیعه، حقانیت اهل‌بیت، انتقاد از ظلم و ظالم، سفارش به حق و حقیقت، و بالاخره یک دوره معارف اسلامی را آموزش می‌دهد. صحیفه‌ای که محققین اسم آن را «اخت القرآن»، «انجیل اهل‌بیت»، «زبور آل محمد» نهاده‌اند. صحیفه‌ای که ابلهی با فصاحت ادعا کرد که می‌تواند چون آن بیاورد چون قلم به دست گرفت، نتوانست، دق کرد و مُرد.
درباره حضرت علی (ع) گفته شده که بسیار متواضع بود، ولی بزرگی شخصیت آن بزرگوار میان همه محفوظ بود. همچنین فرزند عزیزش امام سجاد علیه السلام چنین است.
در تاریخ ضبط است که هشام بن عبدالملک به حج آمده بود و کثرت جمعیت مانع شد که حجرالاسود را استلام کند. پس در گوشه‌ای برای او فرشی انداخته و نشسته بود که امام سجاد علیه السلام وارد طواف شد و وقتی به حجرالاسود رسید، مردم کنار رفتند و حضرت مکرّر استلام نمود. هشام فوق العاده ناراحت شد. یکی از اطرافیان پرسید: این مرد کیست که مردم چنین به او احترام دارند؟ هشام تجاهل کرد و گفت نمی‌دانم. فرزدق آنجا بود، فی البداهه قصیده مفصلی درباره امام سجاد علیه السلام سرود.
حضرت علی (ع) بزرگ‌ترین مجاهد اسلام است که توانست اسلام را از دست کفار و مشرکین نجات دهد. ولی فرزندش امام سجاد (ع) گرچه در کربلا کشته نشد اما وجودش، بقایش و اسارتش عامل بقای اسلام بوده است. قیام ابی عبدالله الحسین علیه السلام درختی بود که در کربلا کاشته شد و آبیاری و به ثمر رساندن و نگاهداری از آن به دست امام سجاد (ع) به دست زینب کبری انجام گرفت.
تدبیر امام سجاد (ع) در اسارت، گریه‌های امام سجاد در مدینه، نوحه خوانی و روضه خوانی‌های آن حضرت در مدت سی و پنج سال سخنرانیش، به موقع جهادی بود فوق العاده مفید و ثمربخش که تحلیل سیاسی تاریخ، این مطالب را نشان می‌دهد.
اگر تاریخ درباره امیرالمؤمنین (ع) می‌گوید که چگونه از ابن ملجم مواظبت کرد و هنگامی که ظرف شیری را برای حضرت می‌آوردند نیمی را می‌خورد و نیم دیگر را برای او می‌فرستاد، و درباره او وصیّت و سفارش فراوان نمود، درباره امام سجاد نیز منقول است که: فرماندار مدینه که دل امام سجاد را خون کرده بود، از طرف عبدالملک مروان معزول شد و امر شد که او را به درختی ببندند و مردم بیایند و به او توهین کنند. امام سجاد (ع) اصحاب خود را خواست و سفارش فرمود که مبادا به او توهین شود! امام سجاد نزد او رفت و او را دلداری داد و نزد عبدالملک مروان وساطت او را کرد که از این خواری نجات یابد.
آن فرماندار معزول می‌گفت از علی بن الحسین و یارانش ترس دارم زیرا به آن‌ها ظلم بسیار کردم.
روز پنجم شعبان سال ۳۸ هجرى یا ۱۵ جمادى الاولى همان سال، در مدینه دیده به جهان گشود. مادر مکرّمه آن حضرت بنا بر منابع تاریخ اسلامى، غزاله از مردم سند یا سجستان که به سلافه یا سلامه نیز مشهور است، می‌باشد ولى بعضى از منابع دیگر نام او را شهربانویه، شاه زنان، شهرناز، جهان بانویه و خوله، یاد کرده‌اند.
آن حضرت سرانجام چهل سال بعد از قضیه جانگداز کربلا که همراه بود با گریه برای شهدای کربلا و صبر بر مصیبتشان در روز ۱۲ و یا ۲۵ محرّم سال ۹۵ هجرى، درمدینه، به دسیسه هشام بن عبدالملک، مسموم گردید و در ۵۶ سالگى به شهادت رسید. ومزار شریف آن حضرت در مدینه در قبرستان بقیع می‌باشد
که به روایت 13 محرم شهادت آن حضرت است..
جامعه امروزی نیازمند عرفان امام سجاد (ع)
حجت الاسلام و المسلمین محمد رضا ضمیری با اشاره به شخصیت ویژه امام سجاد (ع)، اظهار کرد: شخصیت ویژه امام سجاد (ع) به شکلی بود که در هر موقعیت و زمانی می‌توان آن را الگوی مناسبی برای خود و جامعه قرار داد.
این استاد حوزه امام سجاد (ع) را الگویی اثر بخش در زندگی دانست و افزود: امام سجاد (ع) الگویی است که می‌شود از آن در معنویت، دعاو عواطف و احساسات بهره گرفت.
وی به عرفان امام سجاد (ع)، اشاره کرد و گفت: رابطه عمیق امام سجاد (ع) با خداوند زبان زد خاص و عام بود.
ضمیری با بیان اینکه عرفان امام سجاد (ع) باید جایگزین عرفان کاذب در جامعه شود، عنوان کرد: جوانان امروز ما به دنبال عرفان کاذب رفته‌اند و توجه به عرفان الهی نیاز جامعه و بشر امروزی است.
این استاد حوزه بهترین الگو برای انسان را عرفان امام سجاد (ع)، قرار داد و گفت: عرفان امام سجاد (ع) طریقت و شریعت را در کنار هم دارد.
وی امام سجاد (ع) را اندیشه تابناک اجتماعی و سیاسی دانست و افزود: از جمله دعاهای آن حضرت دعای مرزبانی است که امروزه نیروی انتظامی اداره مرزهای کشور می‌توانند از این دعا بهره‌مند شوند.
ضمیری با بیان اینکه ابعاد وجودی امام سجاد (ع) اصل بیداری اسلامی است، خاطر نشان کرد: آن حضرت گلایه و شکایت و ادعیه روح بیداری اسلامی و مبارزه با ظالمین را اندیشه کار خود قرار داد.
انتهای پیام/
ارسال نظر