شهردار قم گواهینامه قهرمان تاب‌آورسازی شهرهای جهان را به عنوان دوازدهمین شهردار دنیا کسب کرد؛ برندی بین‌المللی برای شهر کریمه اهل بیت(س) که باید منتظر فرصت‌های آتی حاصل از آن باشیم.
به گزارش قم خبر به نقل از فارس ، کمپین تاب‌آورسازی شهرها یا Making Cities Resilient نخستین بار در سال 2010 میلادی توسط سازمان بین‌المللی راهبرد خطرپذیری بحران یا سازمان UNISDR نسبت به عضوگیری شهرهایی که علاقه‌مند به کاهش آسیب‌پذیری‌های شهری بودند کرد.
هدف از ایجاد این کمپین، انتقال تجربیات بیش از 100 نفر از شهرداران، اندیشمندان و دانشگاهیان به شهرها و ارائه راهکاری در قالب 10 اصل تاب‌آورسازی شهرها و راهکارهای اجرایی کردن این اصول در قالب فرآیندهای سازمانی است؛ مهمترین شرط عضویت در این کمپین، تدوین بیانیه شهردار توسط او و تعهد به انجام اقدامات سیستماتیک در راستای کاهش خطرپذیری بحران در سطح شهر است که صحت و اصولی بودن این شرط، به تجربه ثابت می‌شود و در بررسی‌های میدانی انجام گرفته، راستی آزمایی می‌شود.
شهر قم به عنوان دومین عضو کمپین تاب‌آورسازی شهرها باحمایت ویژه شهردار قم و ارسال بیانیه عضویت در تاریخ سوم اسفند 1391 به کمپین تاب‌آورسازی پیوست و این عضویت مورد تایید قرار گرفت و در این مدت اقدامات انجام گرفته در شهر قم، توسط یکی از مسئولان کمپین که از کشور سوئیس به ایران سفر کرده بود، در 14 اکتبر سال گذشته مورد بازدید میدانی قرار گرفته و همچنین این نماینده، با شهردار قم هم ملاقاتی داشت.
قم در کنار 11 ابرشهر جهان
هم اکنون در بین 1996 شهر عضو کمپین تاب‌آورسازی شهرها، 12 نفر از شهرداران شهرهای عضو به عنوان شهردار حامی کمپین توسط سازمان UNISDR انتخاب و متمایز شده‌اند که در این زمینه می‌توان به شهرداران ابرشهری مانند مکزیکوسیتی، ونیز استاندار منطقه هیوگودر ژاپن اشاره کرد.
به عنوان دوازدهمین شهردار جهان و برای مدت دو سال، از سوی سازمان بین‌المللی راهبرد خطرپذیری بحرانی، شهردار قم به عنوان شهردار متمایز تعیین و گواهینامه مربوطه به وی اعطا شد.
اقداماتی که مدیریت شهری قم برای کسب این گواهینامه انجام داده گسترده بوده‌اند ولی برخی از مهمترین آنها شامل تاسیس 12 ایستگاه آتشنشانی و آماده‌سازی 6 ایستگاه برای نیمه دوم سال 93، ایجاد و تجهیز مرکز پیشگیری و مدیریت بحران شهر قم در بوستان علوی، برگزاری مانورهای مختلف با سازمان‌های مرتبط در طول سال با هدف آمادگی بیشتر و شناسایی نقاط بهبود، برگزاری دوره‌های آموزشی و مستمر در EOC در مناطق هشت‌گانه و دستور ایجاد و الویت خط بی‌سیم برای مرکز پیشگیری و مدیریت بحران شهر قم هستند.
در این زمینه از محمد دلبری، شهردار قم دلیل این انتخاب را پرسیدیم و او هم گفت: «مدیریت شهری دارای پراکندگی‌های موضوعی فراوانی است و وظایف گوناگونی بر عهده مدیران شهری گذاشته می‌شود؛ برخی از این وظایف چندان به زمان کوتاهی نیاز ندارند ولی برخی مواقع باید حتما به ثانیه‌ها توجه داشت؛ تسریع در اعزام نیروهای آتشنشان به محل حادثه یکی از این موارد است ولی در هر صورت می‌توان گفت تمام موضوعات شهری در بخش‌های گوناگون اقتصادی، فرهنگی، مدیریت زمان، ترافیک، سلامت و ... به مدیریت شهری باز می‌گردند. زمانی که مسئولیت کار را پذیرفتم مروری بر وظایف مدیریت شهری داشتم که پس از بررسی‌های گوناگون، حوادث و بحران‌ها یا به عبارتی تلاش برای کاهش آثار آنها در اولویت قرار گرفتند.
امروزه شاهد وقوع برخی حوادث و بحران‌ها در شهر قم هستیم که پس از ارزیابی‌های مختلف در می‌یابیم چه حوادثی می‌توانست رخ دهد که اتفاق نیفتاد و چه آثاری هم بر اثر حوادث به وجود آمده‌اند که می‌توانست اینگونه نباشد؛ در حادثه اخیر آتش‌سوزی مجتمع زمزم و بر اساس اعلام پزشکان، اگر 10 دقیقه دیرتر، گرفتاران در دود و آتش نجات پیدا می‌کردند احتمال فوت آنها وجود داشت.
تا سال گذشته پرسنل آتشنشان قم تجهیزات لازم را نداشتند که از آن جمله می‌توان به لباس ضد حریق اشاره کرد، از همان زمان و در عین اینکه بودجه‌ها کاهش یافته بودند، حدود 10 میلیارد تومان برای خرید تجهیزات آتشنشانی هزینه کردیم در حالیکه برخی می‌گفتند حال که اتفاقی نیفتاده و بهتر است این مبلغ صرف پروژه‌های عمرانی شود ولی تلاش کردیم تا تجهیزات خریداری شوند و همین امر سبب شد امسال و در هنگام عزاداری‌های شب‌های قدر، شاهد بروز هیچگونه حادثه‌ای نباشیم.
اگر کوچکترین اتفاقی در هنگامه حوادث رخ دهد، آنگاه اعتراضات فراوان خواهند بود در حالیکه بسیاری از مردم به امور فنی کار هم واقف نیستند ولی در نهایت، مدیریت شهری را مقصر خواهند دانست.
اولویت و اهمیتی که برای مواقع بحرانی قائل شدیم سبب شد تا تیمی حرفه‌ای و در قالب اتاق فکر مدیریت بحران در شهرداری قم شکل بگیرد و همکارانی که برای این منظور مشخص شده بودند عملکرد خوبی داشتند؛ این افراد آخرین دستاوردهای علمی روز دنیا برای پیشگیری از بحران را مورد بررسی قرار دادند که همین امر زمینه‌ساز عضویت قم در کمپین تاب‌آورسازی شهرهای بزرگ شد»
وظایف اعضای کمپین تاب‌آورسازی شهرهای جهان
بر اساس قوانین مصوب، شهرداری که به عنوان حامی کمپین تاب‌آورسازی شهرها یا Making Cities Resilient توسط UNISDR انتخاب می‌شود باید برای کاهش خطرپذیری بحران یا DRR اقداماتی خاص و هدفمند را انجام داده باشد.
این اقدامات توسط شخص سومی به UNISDR یا سازمان بین‌المللی راهبرد خطرپذیری بحران اطلاع‌رسانی و پس از بررسی اولیه، توسط افراد ممیزی از طرف سازمان مذکور و حصول اطمینان از انجام اقدامات، صحه‌گذاری می‌شوند؛ سپس گواهینامه شهردار حامی توسط نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور کاهش خطرپذیری بحران و رئیس سازمان UNISDR، که در حال حاضر خانم مارگارتا وال استروم مسئولیت آن را بر عهده دارد، امضاء و طی حکمی مجزا، گواهینامه مذکور برای مدت دو سال اعتبار می‌یابد.
نکته اساسی در این میان این است که انتخاب شهردار حامی برای مدت دو سال صورت می‌گیرد و فقط یک شهردار از هر کشور منتخب خواهد بود.
شهردار حامی متعهد می‌شود تا تجربیات خود را در اختیار دیگر شهرداران قرار داده و به سوالات همکاران شهردار خود پاسخ گوید و راهکارهای خود و سازمان خود را به صورت شفاف در اختیار دیگر شهرداران قرار دهد؛ انتخاب شهردار قم، به عنوان دوازدهمین شهردار حامی کمپین توسط UNISDR، نشان از اعتبار بالای مدیران شهری و مدیران اجرایی داشته و سبب افتخار کارمندان شهرداری قم و سازمان‌های همکار خواهد بود اما مهمتر از همه، برندی است که به واسطه این گواهینامه نه در اختیار شخص شهردار، بلکه نصیب شهر کریمه اهل بیت(س) شده و همین امر عاملی برای توجه جهانی به قم خواهد شد.
نهادینه شدن فرهنگ پیشگیری بزرگ‌ترین افتخار برای قم است
در این زمینه با عباس ذاکریان، سخنگوی شورای اسلامی شهر قم به گفت‌وگو نشستیم؛ وی با اشاره این مسئله و انتخاب شهردار قم به عنوان قهرمان تاب‌آورسازی شهرهای جهان می‌گوید: «شهردار قم به عنوان دوازدهمین شهردار جهان، گواهینامه شهردار متمایز را از میان 1996 شهری که عضو کمپین تاب‌آورسازی هستند دریافت کرده است؛ قرار گرفتن قم در کنار شهری مانند مکزیکوسیتی با 30 میلیون نفر جمعیت، ونیز با آن شهرت جهانی و دیگر شهرهای معروف دنیا، افتخاری بزرگ برای ایران اسلامی محسوب می‌شود ولی مهمتر از آن و افتخار بزرگتری که نصیب شهر کریمه اهل بیت(س) شده، نهادینه شدن فرهنگ و تفکر پیشگیری و تاب‌آورسازی شهر، پیش از وقوع حادثه در مدیریت شهری قم است».
وی می‌افزاید: «جالب اینکه از هر کشور تنها یک شهردار به عنوان شهردار متمایز توسط کمپین تاب‌آورسازی و آن هم برای مدت دو سال انتخاب می‌شود و شهردار منتخب باید به صورت کتبی به سازمان ملل تعهد دهد تجربیاتش را در اختیار شهرداران کشورش قرار دهد تا آنها هم بتوانند شهرهایشان را در مقابل بحران‌ها و حوادث مختلف، تاب‌آور سازند. در این بین آموزش صحیح مردم و توجه به متن اجتماع به عنوان یکی از مهمترین اضلاع افزایش تاب‌آورسازی و کاهش آسیب‌پذیری شهرها باید از سوی مدیریت شهری قم مورد توجه قرار گیرد.
شورای شهر قم هم همواره این دغدغه را داشته و با اقداماتی هم که صورت گرفته، شهرداری قم ابزارهای لازم همچون مرکز مدیریت بحران، احداث ایستگاه‌های آتشنشانی جدید و ... را فراهم آورده است؛ در بحث آموزش و فرهنگ‌سازی هم اقدامات خوبی صورت گرفته که امیدواریم با تقویت آنها، شاهد بروز هیچگونه مشکلی در مواقع بحرانی نباشیم.
آنچه مهم است اینکه تغییر نگاه به قم از سوی جامعه جهانی صورت گرفته و در حال حاضر قم در کنار 11 شهر مطرح جهان و در زمینه پیشگیری حوادث قرار گرفته است؛ این تغییر رویکرد باید موجب تفاوت در دیدگاه‌های ملی هم بشود به این ترتیب که مسئولان عالی‌رتبه کشور، این تلاش و کوشش مدیریت شهری قم را قدر بدانند و برای تقویت راهکارها و اقدامات پیشگیرانه در قم و دیگر شهرها پیشگام شوند چه اینکه تاب‌آورسازی شهرهایی زائرپذیر همچون قم، اعتبار و امنیت ملی را ارتقا داده و سبب کاهش تنش‌ها در هنگام بروز حوادث طبیعی می‌شود».
ذاکریان همچنین در مورد تمهیداتی که در شورای شهر برای تقویت این روند اندیشیده شده هم می‌گوید: «برای نخستین بار طرح جامع مدیریت پیشگیری شهری در حال تدوین است و علاوه بر این رویکرد گذشته یعنی اختصاص درصدی از بودجه عمرانی به امدادرسانی پس از بحران هم کنار گذاشته شده و در عوض بودجه مربوطه برای پیشگیری و افزایش تاب‌آورسازی هزینه خواهد شد زیرا اعتقاد اعضای شورا هم این است که پیشگیری موجب کاهش دغدغه‌ها شده و در صورت بروز بحران و حادثه، تنش‌های کمتری را هم شاهد خواهیم بود».
قم، مرکز صدور تجربیات تاب‌آورسازی به تمام شهرهای ایران
در هر صورت امروز قم به عنوان یکی از 12 شهری که اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطرات پس از بحران یا به عبارتی افزایش تاب‌آورسازی را در سطح قابل قبول انجام داده‌اند قرار گرفته و شهردار قم به عنوان شخصیتی حقوقی، گواهینامه شهردار متمایز جهان را کسب کرده که آن هم به امضای نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل رسیده است.
این فرصت استثنائی که برای دو سال و در ایران تنها در اختیار شهر قم قرار گرفته را باید قدر دانست؛ چه اینکه در حال حاضر تنها شهردار قم است که در کشورمان چنین افتخاری را کسب کرده و به باور سخنگوی شورا، افتخار بالاتر این است که فرهنگ پیشگیری و تاب‌آورسازی در مدیریت شهری قم نهادینه شده است.
حال بر عهده دیگر شهرهای ایران به ویژه کلانشهرهاست که از این تجربه گران‌بهای قم استفاده کرده و دیگر مناطق کشورمان را هم به جایگاهی که هم اکنون، قم در آن قرار دارد برسانند.
ارسال نظر