نظام شغلی جدید و شاغل شدن زنان و نبودن آن ها در خانه یکی از دلایل کاهش تمایل فرزند آوری در مادران است.
به گزارش قم خبر، اسحاق بن عمار از امام ششم (ع) روایت می کند : شخصی گفت در داشتن فرزند بی رغبت بودم، تا توفیق وقوف در عرفات نصیبم شد، در کنارم نوجوانی را دیدم دعا می کرد و اشک می ریخت و می گفت: خداوندا پدر و مادرم، پدر و مادرم، با شنیدن دعای او نسبت به پدر و مادرش شوق پیدا کردن فرزند در من پدید آمد.
پدران و مادران از دنیا رفته، از عبادت و مناجات، و کار خیر فرزندانشان در صورتی که اهل ایمان بودند بهره کامل می برند.
از رسول حق (ص) روایت شده:«پنج نفر از دنیا رفته اند، ولی پرونده آنان بسته نشده، دائم به آنان ثواب می رسد : کسی که درختی کاشته، چاه آبی برای بهره برداری مردم حفر کرده، مسجدی ساخته، قرآنی نوشته، فرزند شایسته ای از او به جا مانده.»
روایات زیادی در متون دینی ما وجود دارد که بر رزاق بودن خداوند تاکید می کند، بنابراین مشکلات مادی نمی تواند دلیل قانع کننده ای برای تعداد کم فرزندان باشد، البته به شرطی که علاوه بر توکل بر خداوند در حد توان خود برای برآورده کردن نیازهای مادی خانواده تلاش کنید.
جایگاه و ارزش فرزند؛ برخی از دانشمندان هدف از ازدواج را تولید مثل و بقای نسل برشمرده‌اند. بنابر این تعریف و با توجه به وضعیت بیولوژیک دو جنس زن و مرد، هدفی جز تولید مثل و باقی گذاشتن نوع انسان منظور نبوده است. سایر احکام مربوط به روابط زن و مرد از قبیل احکام رعایت عفت، زناشویی، اختصاص داشتن زوجه به زوج، احکام طلاق، عدّه، اولاد، ارث و... هم بر اساس همین واقعیت وضع شده است.
در این میان با حسین گودرزی جامعه شناس گفتگو کردیم.
این جامعه شناس با بیان اینکه موضوع تک فرزندی یکی از مباحث مربوط به تحولات جمعیتی و خانوادگی است، می گوید: در همه دنیا با توجه به این مشکل دریافتند بالا رفتن سطح میزان شهرنشینی و پایین آمدن فرزند آوری رابطه معناداری با هم دارد.
گودرزی به مطالعات سطح جهان در رابطه با تک فرزندی اشاره می کند و می گوید: هر چقدر سطح تحصیلات زن و مرد بالاتر رود تمایل به فرزند آوری کمتر می شود.
وی معتقد است: تقریبا قریب به اتفاق کشورهای توسعه یافته جهان مشکل تجدید نسل دارند، که از طریق جذب مهاجر پذیری این مشکل را جبران کرده اند.
این جامعه شناس می گوید: ماشینی شدن زندگی ها و نیازکمتر به نیروی انسانی رابطه نزدیکی با پایین آمدن فرزند آوری دارد.
در زندگی کشاورزی و شهری قدیم به نیروی انسانی نیاز بود زیرا زندگی ها ماشینی نشده بود به همین دلیل خانواده ها فرزندان بیشتری داشتند.
به گفته گودرزی سوغات مدرنیته و ماشینی شدن و رشد تکنولوژی سبب شده زندگی ها آسان تر و نیاز به نیروی انسانی نباشد.
وی اتکا به بیمه های تامین اجتماعی و نظام حقوقی و مالی را یکی دیگر از دلایل پایین آمدن فرزند آوری می داند و می گوید: در گذشته برای تامین زندگی والدین در سن پیری فرزندان تلاش می کردند، اما امروزه با اتکا به بیمه های تامین اجتماعی و نظام حقوقی و مالی که وجود دارد زندگی آینده آن ها تامین می شود و نیازی به پول فرزند نیست.
به گفته این جامعه شناس زندگی آپارتمان نشینی و کوچک شدن خانه ها سبب شده دگرگونی و تحولاتی در جمعیت به وجود آید.
کاهش لذت فرزند داری در مادران
گودرزی می گوید: نظام شغلی جدید و شاغل شدن زنان و نبودن آن ها در خانه یکی از دلایل کاهش تمایل فرزند آوری در مادران است.
وی به ازدواج جوانان در گذشته اشاره می کند و می گوید: در گذشته سن ازدواج پایین بود اما در حال حاضر با بالا رفتن سن ازدواج و تکمیل شدن مدرک تحصیلی تمایل به فرزندآوری کاهش یافته است.
این جامعه شناس معتقد است: برخی از جوامع برای این مشکل از خانم ها نظر سنجی کرده اند و به این نتیجه رسیده اند که لذت فرزند داشتن در زنان کاهش پیدا کرده است.
گودرزی می گوید: مشکلات اقتصادی امروزی و بالا رفتن توقعات سبب شده است تا خانواده ها نتواند از عهده خرج و مجارج فرزندان بیشتری بر بیایند به همین دلیل تک فرزندی را به چند فرزند ترجیح می دهند تا بتوانند نیازهای فرزندشان را به نحو احسنت برآورده کنند.
تک فرزندی تقلیدی از غرب
به عقیده وی کشور ایران کشوری تاثیر پذیر است و نظام اجتماعی خود را متاسفانه از طریق ماهواره ها و کشورهای توسعه یافته می گیرد، که در غرب تعداد فرزندان به بیشتر از دو تا نمی رسد.
طبق آمار اداره ثبت احوال استان قم، در استان قم روزانه میانگین 67 فرزند متولد می شوند و 15 نفر فوت می کنند.
این جامعه شناس می گوید: جمعیت شناسان معتقدند میزان باروری اگر از دو و یک دهم (1/2) پایین بیاید از گذر رد کرده است، که جامعه ایران در حال حاضر میزان باوریش یک و شش دهم (6/1) است که اگر با این دیدگاه تک فرزندی پیش برویم در آینده جمعیت ایران به 40 میلیون نفر آن هم 60 درصد جمعیت بالای شصت سال می رسد.
راه های پیشگیری از این معضل
اما به راستی این مشکل نیازمند چیست تا در آینده با کاهش جمعیت و کشوری پیر روبرو نشویم؟
که گودرزی در پاسخ به این سوال می گوید: امکان بازگشت این وضعیت نیازمند سیاست گذاری است، نیازمند تبین الگوی فرهنگی نظام اجتماعی از کشور خودمان است، نیازمند سیاست گذاری های تشویقی که دولت می تواند امکانات موجود را برای فرزند آوری فراهم کند، بازگشت به تقیدات مذهبی و سنتی، بازگشت به دستورات اسلام به فرزند آوری، توجه و تامین نسل آینده، آسان کردن ازدواج ها، برگزاری نشست و همایش و برنامه ریزی و آگاهی سازی از طریق رسانه ها و نشریات و باور این شعر«چو ایران نباشد تن من مباد».
انتهای پیام/
ارسال نظر