به بهانه روز کتاب و کتابخوانی:
جای خالی کتاب در سبد هزینه های خانوار قمی
کتاب می خواهد اما دلش نمی خواهد هزینه ای برایش بدهد، تصمیم می گیرد به جای خرید کتاب لباسی را که چند ماه است در انتظارش موس می کشد را بخرد و از روی کتاب دوستانش جزوه بنویسد.
به گزارش قم خبر، شاید جزوه نویسی در دانشگاه ها یا نه کتابی بزرگ نشدن ما از کودکی یا پیشرفت علم و تکنولوژی و وجود فصا های مجازی وقت کتابخوانی را از ما گرفته است و موجب شده تا برای ما همه چیز مهمتر از کتاب باشد.
کتاب حرف نمیزند و بی سر و صدا است؛ اما با خواندن آن حرف ها را می فهمیم . هر چقدر کتاب بخوانیم او از دست برخورد های ما خسته نمی شود و با ما دعوا نمی کند در واقع کتاب دوست صمیمی ماست.
از خرابههای شهرهای باستانی سومریان چنین برمیآید که سومریان در حدود ۲۷۰۰ سال قبل از میلادمسیح کتابخانههای شخصی، مذهبی و دولتی بر پا کرده بودند.
کتابخانه به مجموعهای از اطلاعات و منابع و خدمات اطلاعاتی گفته میشود که توسط یک نهاد عمومی، خصوصی یا یک شخص نگهداری و اداره میشود. از نگاه سنتی، کتابخانه به طور معمول به مجموعهای از کتاب ها گفته میشود.
تاریخچه کتاب و کتابخانه در عهد باستان
مشهور است که کتابخانه «تلو» مجموعهای متجاوز از ۳۰۰۰۰ لوحه گلین داشته است، تمدن سومریان از ۳۵۰۰ سال پیش از میلاد پا گرفت و در عهد طلایی «اور» شکوفا شد.
مورخان سومری ثبت تاریخ جاری و باز سازی داستان گذشته شان را آغاز کردند. کهنترین نظام نگارش شناخته شده «خط میخی» است و اعتبار سومریها به سبب ابداع این خط و خدمت بزرگ آنها به بشریت است.
مصریان خود کتاب را چنان بزرگ میداشتند که گویی آن را میپرستیدند. برای مثال در یکی از متون دیدگاه ژرفی را پیرامون ارزش در سخن نگارش یافته میخوانیم :«انسان میمیرد و جنازه او به خاک تبدیل میشود و همه هم روزگاران او چهره در نقاب خاک میکشند و این کتاب است که یاد او را از زبانی به زبان دیگر انتقال میدهد. نگارش سودمند تر از یک خانه ساخته شده با یک صومعه در غرب یا از یک قلعه شکست ناپذیر یا یک بت در یک معبد است».
تاریخ کتابخانه در ایران
در زمان شاهنشاهی هخامنشی در ایران (۵۵۸-۳۳۰ پ.م.) کتابهای علمی و مذهبی ایران از زمان زرتشت در کتابخانههای «گنج هاپیگان» در تخت سلیمان و «دزی ناپشت» در تخت جمشید بایگانی شدهبودند. گمان میرود که این کتابها در موضوعات فلسفه، نجوم، کیمیاگری و علوم پزشکی بودهاست، موضوعاتی که مغان ایران در آنها استاد بودند. پس از فتح ایران توسط اسکندر مقدونی، کلیهٔ این کتابها در آتش سوختند. همچنین میتوان به کتابخانه دانشگاه جندی شاپور که یکی از کتابخانههای بزرگ ایرانیان در عهد باستان (ساسانیان) بود، همچنین کتابخانه شوش در زمان هخامنشیان که پس از حمله اعراب به ایران ازبین رفت اشاره کرد.
ایرانیان باستان از اصطلاح «دژنبشت» یا قلعه کتابها برای رساندن مفهوم کتابخانه استفاده میکردند. در جهان اسلام واژههایی همچون «بیت الحکمه»، «دارالحکمه»، «دارالعلم»، «خزانه الحکم»، «مخزن الکتب»، «دارالکتاب» و «مکتبه» در دورانهای مختلف به کتابخانه اطلاق میشد که امروزه «مکتبه» و «دارالکتب» بیشتر از همه واژگان دیگر در جهان عرب شایع است.
کتابخانهها به سبب مانع بیسوادی قشر فراوانی از توده اجتماع در طول تاریخ گذشته تا اوایل قرن پانزدهم میلادی، عملاً نقش مهمی را در سطح جامعه ایفا نمی کردند و مهمترین رسالتشان تنها در خدمات رسانی به قشر خاصی از نجبا، نخبگان علمی و امرای حکومتی تعریف می گردید.
با اختراع صنعت چاپ و متعاقب آن، تولید انبوه کتاب و منابع آموزشی و نیز رشد توأمان مراکز آموزشی در سطح وسیع، این مانع بر طرف شد و کتابخانه توانست پایه گذار نوعی گفتمان علمی در سطح اجتماع شود و به عنوان نهادی مهم و اثرگذار نقشی بیبدیل را در فرایند توسعه جامعه ایفا نماید، به گونهای که در عصر حاضر کتابخانه نهادی است که فرصتهای برابر مطالعه و پژوهش را با در دسترس قرار دادن منابع اطلاعاتی در اختیار عموم مردم قرار می دهد و بر پایه همین کارکرد است که به عنوان نهادی مدنی کارویژهای خاص خود را در بستر زندگی اجتماعی بشر بر عهده دارد، به گونهای که در دنیای مدرن معاصر، کتابخانه نهادی اجتماعی است که روح تمدن بشری را حفظ، نگهداری و ترویج میکند.
اما به راستی چقدر از کتاب و کتابخانه استفاده می کنیم؟ به راستی به جز اینکه فقط در زمان کنکور به کتابخانه می رویم چه استفاده بهینه دیگری از کتاب و کتابخانه در برنامه روزانه ما است؟
چقدر خوب است حق کتاب را حتی وقتی برای درس خواندن هم نیست ادا کنیم و سری به آن
بزنیم تا غبار فراموشی بر روی کتاب و کتابخانه نشیند.
چقدر خوب بود فرهنگ ما کمی تغییر می کرد و به جای هدیه ها مادی کتاب می دادیم و آن هدیه را دوست داشتیم، چه خوب بود به جای وصل کردن ظروف گران قیمت در خانه هایمان یک کتابخانه کوچک برای ترویج این فرهنگ از همان خانه که محور رشد و به کمال رسیدن انسان است در کنار این اجناس خارجی جای می دادیم.
انتهای پیام/
ارسال نظر